اپل چیپ M5 را معرفی کرد: جهش بزرگ در GPU-AI و عملکرد Ray Tracing

اپل نخستین چیپ از نسل پنجم Apple Silicon را با نام M5 معرفی کرد. تمرکز اصلی این نسل بر GPU-based AI و بهبود محسوس Hardware-Accelerated Ray Tracing است، در حالی که معماری جدید GPU با Neural Accelerator در هر Core و افزایش Transistor Density، جهش عملکرد را هدف گرفته است. مدل‌های پایه M5 این ماه در iPad Pro و MacBook Pro عرضه می‌شوند.

خلاصه‌ی مشخصات کلیدی M5 (بر اساس CG Channel و Apple Newsroom)

• Process Node: 3nm
• Unified Memory (حداکثر): 32 GB
• Memory Bandwidth: 153 GB/s (افزایش از 120 GB/s در M4)
• CPU Cores (حداکثر): 10
• GPU Cores (حداکثر): 10
• Hardware-Accelerated Ray Tracing: Yes (ادامه‌ی قابلیت معرفی شده از نسل M3)
• Neural Engine Cores: 16
• AI Performance (TOPS): TBC (در منابع رسمی عدد دقیق اعلام نشده است)
• Video Decode Engines: 1 | Video Encode Engines: 1
• ProRes Encode/Decode Engines: 1
• AV1 Decode: Yes
• Launch Date: 2025 — عرضه در محصولات از 22 اکتبر 2025

نکته مهم این است که در حداکثر کانفیگ، تغییر برجسته نسبت به M4 عمدتاً در Memory Bandwidth رخ داده است. اما معماری جدید GPU با Neural Accelerator داخلی در هر Core و افزایش تراکم ترانزیستور، پایه‌ی اصلی جهش عملکردی M5 محسوب می‌شود.

ادعاهای عملکردی اپل: CPU، Graphics و GPU-AI

طبق اعلام اپل، در MacBook Pro 14-inch با 10 هسته CPU و 10 هسته GPU، M5 نسبت به M4:

• Multithreaded CPU Performance: تا 15٪ سریع‌تر
• Graphics Performance: تا 30٪ سریع‌تر
• Ray Tracing Uplift: تا 45٪ بهبود در اپلیکیشن‌هایی که از Ray Tracing استفاده می‌کنند
• GPU-based AI: «بیش از 4x» Peak GPU Compute نسبت به M4

اپل این اعداد را مبتنی بر «Industry-Standard Benchmarks» اعلام کرده است، بدون ذکر دقیق نام تست‌ها در خبر اصلی چیپ. اما در خبرهای مرتبط با محصولات (iPad Pro و MacBook Pro) جزئیات بیشتری از بنچمارک‌ها ارائه شده است.

بنچمارک‌ها در نرم‌افزارهای CG و ویدئو

بر اساس داده‌های رسمی منتشر شده برای iPad Pro و MacBook Pro جدید، مقایسه‌ی مستقیم M5 با M4 در کانفیگ‌های مشابه نشان می‌دهد:

iPad Pro (CPU 10-Core, 16GB Unified Memory)

• Final Cut Pro (Video Transcoding): تا 1.2x سریع‌تر نسبت به M4
• Octane X (3D Rendering با Ray Tracing): تا 1.5x سریع‌تر نسبت به M4
• DaVinci Resolve (AI Video Upscaling): تا 2.3x سریع‌تر نسبت به M4

MacBook Pro 14-inch (CPU 10-Core, GPU 10-Core, 32GB Unified Memory)

• Blender (3D Rendering با Ray Tracing): تا 1.7x سریع‌تر نسبت به M4 — تست با Blender 4.5 و Built-in Benchmark (Open Data)
• Topaz Video (AI Video Enhancement): تا 1.8x سریع‌تر نسبت به M4 — تست با Topaz Video 1.0 و Built-in Benchmark

این نتایج نشان می‌دهد در بارهای کاری GPU-AI و Ray Tracing، M5 مزیت محسوسی نسبت به M4 دارد؛ به‌خصوص در ورک‌فلوهای ترکیبی رندر + AI Enhancement که روی لپ‌تاپ‌ها و تبلت‌ها روزبه‌روز رایج‌تر می‌شوند.

معماری GPU جدید: Neural Accelerator در هر Core

به‌روزرسانی معماری GPU در M5 با اضافه شدن Neural Accelerator به هر GPU Core، یک حرکت مستقیم به سمت تجمیع Graphics و AI در سطح سیلیکون است. نتیجه‌ی عملی این تغییر:

• بهبود GPU Compute برای کارهای AI Inference و Video Enhancement
• افزایش کارایی در Hybrid Workloads مثل رندر + Upscaling/Enhancement
• افزایش راندمان در Ray Tracing با بهره‌گیری از واحدهای سخت‌افزاری بهبود یافته

این جهت‌گیری، مسیر اپل را به‌سمت پردازنده‌هایی نشان می‌دهد که برای Creative Apps با قابلیت‌های AI Native ساخته شده‌اند؛ همان چیزی که در بنچمارک‌های DaVinci Resolve و Topaz Video نمود پیدا کرده است.

مقایسه با نسل‌های قبلی Apple Silicon

در نگاه تاریخی، M3 نقطه‌ی ورود رسمی Hardware-Accelerated Ray Tracing به مک‌ها بود. در M4 این مسیر ادامه یافت و با M5، تمرکز از صرفاً Ray Tracing به سمت GPU-AI تقویت شده است—در حالی که Memory Bandwidth نیز ارتقا یافته و AV1 Decode در نسل‌های جدید استاندارد شده است. در کانفیگ‌های حداکثری، تعداد هسته‌های CPU/GPU نسبت به M4 ثابت مانده ولی افزایش Bandwidth و Neural Acceleratorها، بهبودهای عملی در اپلیکیشن‌های واقعی را فراهم کرده‌اند.

M5 Pro و M5 Max؛ فعلاً تأیید نشده

مانند چهار نسل قبلی، انتظار می‌رود خانواده‌ی M5 شامل مدل‌های M5 Pro و M5 Max با تعداد هسته‌ها و حافظه‌ی یکپارچه‌ی بیشتر باشد. اپل هنوز این مدل‌ها را تأیید نکرده؛ اما سابقه‌ی M4 Pro و M4 Max نشان می‌دهد نسخه‌های پرقدرت معمولاً چند ماه پس از مدل پایه معرفی می‌شوند.

زمان عرضه و قیمت

• زمان عرضه: 22 اکتبر 2025 در iPad Pro و MacBook Pro (پیش‌سفارش فعال)
• قیمت پایه MacBook Pro 14-inch: 1,499 دلار (10-Core CPU، 10-Core GPU، 16GB Unified Memory، 512GB SSD)

جمع‌بندی تخصصی برای گرافیک کامپیوتری و گیمینگ

اگر در حوزه‌ی CG، VFX، Motion Graphics یا Game Development کار می‌کنید، M5 یک گام عملی در جهت AI-Accelerated Content Creation است. افزایش Memory Bandwidth به 153 GB/s، همراه با Neural Accelerator در هر GPU Core، بهره‌وری در Ray Tracing, Upscaling, Denoising, Enhancement و حتی Realtime Preview را بالا می‌برد. با اینکه GPU Compute (TFLOPS) رسمی برای M5 هنوز TBC است، نتایج بنچمارک‌های اپلیکیشن‌های واقعی نشان می‌دهد این نسل برای Hybrid Pipelines (رندر + AI) به‌طور هدفمند بهینه شده است.